Afscheid nemen van meest belangrijkste in je leven.
Een persoonlijke blog:
Je denkt misschien gek, dat ik hier over een blog ga schrijven en toch denk ik juist dat heel goed is. Het is goed voor mij op de woorden en gedachtes een keer op te schrijven, maar ik denk ook voor mensen om eens te lezen. Mochten ze zelf ooit voor de beslissing komen te staan. Waarschuw vooraf hij is lang en ik bespreek alle details van inslapen, mocht je niet tegen kunnen. Lees dan ook niet verder en lees andere leerzame blogs.
3 november hebben wij afscheid genomen van Matsu.
Matsu was mijn eerste eigen hond, wat hem daardoor al extra bijzonder maakte. Daarnaast met een karakter van goud, was hij de meest geweldige hond die ik maar kon bedenken. Meneer had alleen één nadeel en dat is dat op 6 en 8 jaar leeftijd. Zijn voorste kruisband van eerst zijn linker en daarna zijn rechter knie gescheurd had. Beide geopereerd maar nooit zo geweldig hersteld als je zou willen. Uiteindelijk is het ook dat door de moeilijkheid van lopen de doorslag voor ons geweest om hem te laten gaan.
Matsu ging het laatste jaar al wat achteruit, zijn sluitspier bij zijn anus werkte niet meer goed, waardoor hij niet meer altijd de drang voelde wanneer hij moest poepen. Dit uitte zich door ongelukjes in huis, wat eindigde op bijna dagelijks. Qua typische ouderdomskwaaltjes had meneer nog wat staar op zijn ogen, maar zag nog prima. Ook zijn oren deden het nog prima als ik fluisterend tegen Dakota aan de andere kant van de kamer vroeg of ze wou eten. Nou dan stond meneer al op. In principe was met zijn eetlust ook niet veel mis mee en af en toe met een knuffel of bal spelen ging er ook nog in. Het ging in huis op zich redelijk, behalve dat hij soms veel kon hijgen. Niet zo zeer hijgen van de warmte , maar van stress en hij kon dan ook wel onrustig zijn , naar me toe komen om aan te geven wat hij wilde. Ik het niet altijd precies wist, soms wou die buiten liggen dan toch weer niet. Matsu had sowieso door zijn leven heen periodes dat hij dan maanden buiten wou liggen en dan weer niet. Maar deze verschijnselen begon ik te denken aan dementeren. Ook als we buiten liepen kon hij je soms aanstaren en als je dan riep leek het net of je even niet binnen kwam.
Het lopen ging niet meer zo lekker.
Goed beetje dementeren, staar op zijn oogjes en een ongelukje in huis, konden wij prima mee leven. Alleen daarnaast ging het lopen steeds moeilijker, je zag dat zijn rug wat af liep. Hij zetten zijn poten achterpoten niet meer krachtig onder zijn lichaam en de laatste weken keek hij ook bij de wandeling je aan van moet dit, moeten we nog verder lopen (op het einde deed hij dit al na 10 passen buiten). Tenminste zo vul ik het misschien in, maar even plassen en omgedraaid naar binnen vond hij ook wel prima. Nu snap ik dat je met een oudere hond niet zo ver meer hoeft te lopen, maar die blik dat het hem zoveel moeite kost, geen plezier meer buiten. Gaf voor mij wel aan hoe goed gaat het nog met hem.
Of hij pijn had durf ik vandaag de dag nog steeds niet te zeggen. Je zou zeggen als je dit leest van wel, maar je zag geen één verschil met pijnstillers, therapieën of andere dingen en geloof me ik heb een hele hoop met hem gedaan. Ik gaf hem ook wel gewoon pijnstillers want in mijn gedachte en hoe hij reageerde moest hij wel pijn hebben.
Ik heb heel lang over hem nagedacht, wanneer laat je hem nou gaan. Wanneer kan hij niet meer? Ik heb met veel mensen over gehad. Ook omdat ik zei, hoort dit nou gewoon bij een senioren hond en zijn Dennis en ik niet gewend om een senioren hond te hebben of dat echt zijn knieën waren. De ochtendwandelingen gingen ook beste op de dag en tussendoor alleen naar buiten voor plasje vond hij ook prima. Ik denk dat we er alles aan hebben gedaan om hem meest geweldige leven te geven. Dennis en ik hebben regelmatig ook met elkaar de gesprekken gehad. Het ergste was toen hij keer struikelde, maar zich zelf niet meer kon opvangen en op de grond lag. Hij kwam daarna wel weer overeind, maar dat zien gebeuren vond ik verschrikkelijk. Uiteindelijk hebben Dennis en ik samen de knoop door gehakt. Het wordt er sowieso niet makkelijk op of ik hem nu laat gaan, volgende maand over half jaar. Moment blijft kut worden.
De afspraak met de dierenarts:
Ik kon alleen de dierenarts niet zelf bellen, dat heeft Dennis voor mij gedaan. We hebben gevraagd of er een mogelijkheid is om aan huis te komen. Dat maakt voor de andere honden ook makkelijker als ze afscheid konden nemen en Matsu is geen grote fan van de dierenartsenpraktijken. De mensen zelf heeft hij niet zoveel moeite mee, maar de praktijk zelf is niet zo favoriet voor hem. We wisten iets meer dan week van te voren wanneer we hem zouden laten gaan. In mijn gedachten heb ik in die week de afspraak wel 100 keer geannuleerd. Ik wilde er namelijk niet aan geloven. Tussendoor gehuild met collega’s of met Dennis. Ik was 3 dagen voor dat matsu zou gaan vrij, ik heb dat heel lief met mijn werk kunnen regelen. Ik kon niet over mijn hard verkrijgen dat ik moest werken en dag daarna zou moeten laten gaan.
Mijn moeder die ook bijna 12 jaar lang voor Matsu heeft gezorgd, wou natuurlijk ook nog afscheid nemen. Dennis en ik hadden besloten om op de dag zelf met zijn tweeën te zijn, maar de dag daarvoor heb ik me moeder opgehaald en zijn we naar Galderse meren geweest. Iets wat we vroeger heel vaak hebben gedaan en wat voor hem een soort Paradijs was. Hier durfde hij voor het eerst het water in te gaan (hij was toen al een jaar oud) spelend achter honden aan. Later draafde hij door het water heen als we het rondje op de plas/meer maakte. Het wat een stormachtige dag, wat ik niet erg vond dit keer. Dan zou het rustig zijn, het is namelijk een losloop gebied maar spelen met andere honden kon hij niet meer. Hoewel in zijn koppie wel hoor. We waren 2 andere honden tegen gekomen, maar moest hem even aanlijnen en legde uit aan de baasjes dat niet meer ging.
Toen mijn moeder hem de laatste knuffel had, wist hij van niks. Ergens wel heerlijk hoor dat honden dat nog niet zo goed beseffen. Dat ze in die zin gewoon hun zelf blijven.
De dag van inslapen:
Op de dag zelf waren Dennis en ik allebei vrij, de dierenarts zou tussen half 2 en 2 uur komen. Uiteindelijk was ze er netjes om half 2. We zijn nog klein bos rondje gaan doen om half 11, met zijn drieën. De ochtend uitlaat ronde hadden we nog één keer met de hele roedel gedaan. Tijdens dat bos rondje vloeide de tranen weer natuurlijk. Daarna zijn we naar de supermarkt gereden en hebben we een doos Frikandellen gehaald. Iets waarvan ik wist dat meneer dit super lekker vindt. (oh ja de dagen daarvoor ook nog verwend met botjes en lekkers). Ik moest wel lachen toen ik hem 2 hele frikandellen gaf, want hij was normaal kleine stukjes gewend en hij wist even iet zo goed wat hij met die lange dingen aan moest.
Voor de dierenarts kwam, hadden we nog even snel de andere honden uitgelaten. Ze belde netjes dat ze onderweg waren en Dennis en ik hebben gewacht. Ik had een roze deken op één van de hondenkussens gelegd, omdat ik wist dat dit straks makkelijker maakte met optillen. Deze deken was populair want Matsu en Dakota gingen er gelijk op liggen. Ik was super zenuwachtig voor de komst van de dierenarts. Ik heb in mijn leven al misschien al 100 euthanasie van dieren mee gemaakt door mijn werk in dierenartsenpraktijk en op het asiel. Toch is je eigen hond echt heel anders.
Het moment van inslapen:
Toen de dierenarts arriveerde werd ze vriendelijk begroet door alle 4 de honden, iets wat ze altijd zouden doen. Daarna ging Matsu weer liggen op de kussen met deken. Ik had ook altijd bij mezelf gedacht, ik wil niet zo lang wachten dat hij niet meer overeind kan komen. Ik ben bij matsu zijn hoofd gaan zitten en met een hand tik op mijn been, wist hij dat hij zijn kop op mijn been kon leggen. Iets wat we van te voren vaak samen deden. Ik had ook altijd gezegd zo wil ik dat hij gaat, met zijn kop op mijn schoot. De dierenarts maakte alles klaar ging zijn pootje scheren, matsu reageert niet op scheerapparaat. Hij keek ondertussen niet meer gek van dingen en geluiden op. Hij was het een en ander al gewend in zijn leven.
Ze ging een bandje op zijn poot doen, wat zorgt dat bloedvat wat gestuwd wordt. Ik ben even naam van dat ding kwijt, maar het is net als een tourniquetje zelfde idee. Die bleef eerst achter zijn duimnagel hangen waar meneer wel even op reageerde. Daarna legde hij zijn kop weer neer. Het bloedvat zoeken ging even stuk lastiger, normaal heeft meneer duidelijke aderen maar dit keer ging het wat lastiger. Het is de dierenarts uiteindelijk wel in één keer gelukt op een branule te plaatsen. Dan met onze toestemming geeft ze hem eerst de verdoving, waardoor hij in slaap valt. Dit gaat best snel omdat de branuele in zijn bloedbaan zit, dus de vloeistof voert ook gelijk mee in zijn bloed door hele lichaam. Er zijn andere manieren om een hond te laten slapen, met een prik in zijn bilspier bijvoorbeeld. Het duurt dan wat langer voor ze slapen omdat het middel dan eerst in de spier zit. Matsu begon te snurken en sliep goed. Ondertussen rolde niet de tranen over mijn wangen, maar stroomde ze over mijn wangen en bij Dennis ook die voor mij zat. De dierenarts checkt in de tussentijd of de hond al echt slaapt en nergens meer op reageert en met onze toestemming geeft ze dan de 2de spuit. Euthasol eigenlijk een overdosis narcose middel. Hierdoor stopt zijn hart en is hij er niet meer.
Ik heb de dierenarts bedankt dat ze aan huis is gekomen, omdat ik weet dat het ook vaak niet meer gebeurd.
Crematorium:
Ik had begin van de week al een afspraak gemaakt bij crematorium om Matsu daar te brengen. We hadden om 4 uur afgesproken, dat gaf ons en de honden wat tijd tussendoor hij gelijk weg moest. Om te huilen om afscheid te nemen enzovoort. De andere honden hebben tijdens het hele bezoek van de dierenarts allemaal ergens gelegen. Koda op de bank, Yuna en Dakota op hun kussens. Het was voor hun ook al heel snel duidelijk en echt afscheid nemen met snuffelen hebben ze niet gedaan. We hebben ze nog wel uitgenodigd omdat we niet wouden dat ze gingen zoeken als we Matsu straks meenamen, maar verder nergens toe gedwongen. Dat gaat allemaal zo natuurlijk bij ze, die weten het allang die voelen en ruiken het al. Als mensen nu aan mij vragen hoe het met de andere gaat dan zeg ik het gaat wel goed met ze. Ik ben wel blij ook voor hun dat het thuis is gedaan. Oh en boefje was er ook heel de tijd bij, die lag op de vensterbank op zijn kussentje schuin boven Matsu.
Matsu in de auto leggen was geen probleem, nou ja meneer was 50 kg dus het was wel zwaar, maar het ging even goed met de emoties. Ook de weg naar crematorium toe waren er even geen tranen. We lopen naar binnen, melden ons aan. Mevrouw haalt er even een man bij om te helpen sjouwen en een mand om Matsu in te leggen. Ik til met die man, Matsu uit de auto in de mand en Dennis tilt samen met die man, de mand naar binnen en in apart kamertje wordt hij op een tafel gelegd. Matsu nog steeds ingewikkeld in zijn roze deken. Mevrouw van crematorium legt Matsu even netjes neer. Dus zijn kop op de deken in plaats van er tussen verstopt en toen brak ik weer. Hem daar zo zien liggen in een mand, wetende dat hij er niet meer is. Toch in alles voelt het nog vertrouwd als Matsu. Half uur lang hebben we daar nog gezeten, vooral huilen en afscheid nemen. Mevrouw is tussendoor even bij ons gekomen om te bespreken wat wij willen. Individuele crematie en as komt eerst terug in een sierblik, want keuzes van urnen of meer had en heb ik nog steeds niet gemaakt. Tussen de tranen door, heel makkelijk gesprek voeren maar niet heus. Gelukkig zijn die mensen wat gewend. Je kan er voor kiezen om nog keer voor hij gecremeerd wordt om afscheid te nemen. Ook kan je ervoor kiezen om mee te begeleiden naar de oven. Van te voren had ik altijd bedacht dat ik dit van te voren wel wou doen. Op dat moment heb ik gevraagd of ik er een weekend over na mocht denken. Uiteindelijk heb ik het niet gedaan. Ik was bang voor hoe hij paar dagen later zou zijn, koud en zijn ziel dan helemaal uit zijn lichaam getrokken. Ik wil dat laatste beeld wat ik heb gewoon in mandje en hij voelde op zijn oren na nog warm.
Ik weet dat Mats zijn tong ondertussen blauw was geworden en ogen blijven altijd open staan, maar bij Matsu leek het toch wel alsof hij sliep omdat hij van zich zelf al wat kleine oogjes heeft.
De dagen erna:
De dagen daarna huil ik nog op en af, alleen in de auto zitten is niet zo goed voor mij dan ga ik teveel nadenken. Alles staat nog hoe het ervoor was. Toen de kussen even gewassen moest worden omdat hij wat urine had laten lopen zei ik wel tegen Dennis die kussen moet terug. Ik kan nog niet aan dat er één kussen minder ligt. Ook de voer standaard met de 5 brokjes die hij die dag niet heeft opgegeten staat er nog. De andere honden blijven er ook vanaf (oké tegen die tijd jullie dit lezen zal ik waarschijnlijk de brokjes al wel weg hebben gehaald anders bevat alleen nog maar schimmel) . Ik mis hem niet zo zeer als ik maar met 3 honden loop, want dat gebeurde vaker door zijn knieën. Ik mis hem vooral gewoon als ik aan hem denk dat hij er niet meer is. Als ik dit schrijf bijvoorbeeld en dat mag natuurlijk gewoon. Ik zal hem de komende tijd nog veel vaker gaan missen, zeker straks ook met de feestdagen bijvoorbeeld. Matsu was niet zomaar een hond, hij maakte een belangrijk deel uit in mijn leven. Veel mensen kennen mij ook niet zonder hem, hij was super populair is overal naartoe mee geweest. Naar school, naar een kerk. Nou ja misschien schrijf ik hier nog wel keer aparte blog over omdat deze al lang genoeg is.
Ik ga hem ontzettend missen, maar hij heeft een fantastisch leven gehad.
